Đất không có sổ đỏ có được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất?

Nội dung chính

Khi nào Nhà nước ra quyết định thu hồi đất?

Theo khoản 35 Điều 3 Luật Đất đai 2024 Nhà nước thu hồi đất được hiểu là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người sử dụng đất hoặc thu lại đất của người đang sử dụng đất hoặc thu lại đất đang được Nhà nước giao quản lý.

Nhà nước sẽ ra quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

- Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (Điều 78 Luật Đất đai 2024)

- Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 79 Luật Đất đai 2024)

- Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai (Điều 81 Luật Đất đai 2024)

- Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng (Điều 82 Luật Đất đai 2024).

Đất không có sổ đỏ có được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất? (Hình từ Internet)

Thẩm quyền quyết định thu hồi đất thuộc về cơ quan nào?

Căn cứ Điều 83 Luật Đất đai 2024 quy định về thẩm quyền thu hồi đất như sau:

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền thu hồi đất đối với các đối tượng sau thuộc trường hợp quy định tại Điều 81 và Điều 82 Luật Đất đai 2024:

- Tổ chức trong nước

- Tổ chức tôn giáo

- Tổ chức tôn giáo trực thuộc

- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài

- Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao

- Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài

Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau:

- Thu hồi đất thuộc trường hợp quy định tại Điều 78 và Điều 79 Luật Đất đai 2024 không phân biệt người sử dụng đất, tổ chức, cá nhân đang quản lý, chiếm hữu đất;

- Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thuộc trường hợp quy định tại Điều 81 và Điều 82 Luật Đất đai 2024.

Từ các quy định trên, Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền quyết định thu hồi đất tùy vào đối tượng.

Đất không có sổ đỏ có được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

(1) Đủ điều kiện nhưng chưa được cấp sổ đỏ

Căn cứ khoản 1 Điều 95 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng bao gồm:

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm;

- Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 178 Luật Đất đai 2024 và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng;

- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài quy định tại khoản 1 Điều 44 Luật Đất đai 2024;

- Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho phép hoạt động đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao, cho thuê; không phải là đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 trở về sau;

- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế;

- Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận thừa kế quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất;

- Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

- Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.

Các trường hợp vừa nêu phía trên sẽ được bồi thường khi có một trong các điều kiện sau đây:

- Có sổ đỏ;

- Có quyết định giao đất hoặc quyết định cho thuê đất hoặc quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất làm căn cứ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024;

- Nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật từ người có quyền sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa hoàn thành thủ tục đăng ký đất đai;

- Được sử dụng đất theo thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất mà người trúng đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

(khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024)

Đồng thời tại Điều 5 Nghị định 88/2024/NĐ-CP quy định các trường hợp khác được bồi thường được bồi thường về đất khi có đủ điều kiện được bồi thường tại khoản 3 Điều 95 Luật Đất đai 2024.

Từ các quy định trên có thể thấy rằng đối với trường hợp đủ điều kiện cấp sổ đỏ nhưng chưa được cấp nhưng có các giấy tờ quy định tại khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024 thì vẫn được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

(2) Đất nông nghiệp có trước ngày 01/7/2004 nhưng không đủ điều kiện cấp sổ đỏ

Theo quy định tại khoản 3 Điều 96 Luật Đất đai 2024 đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 nhưng không đủ điều kiện cấp sổ đỏ thì việc bồi thường sẽ theo quy định của Chính phủ.

Tóm lại, trong trường hợp đất không có sổ đỏ mà có đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ và đáp ứng đầy đủ các điều kiện khác thì vẫn được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Hoặc là đối với đất nông nghiệp được hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng trước 1/7/2004 không đủ điều kiện cấp sổ đỏ vẫn được bồi thường.