Có truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi lấn chiếm đất?

Nội dung chính

Hành vi lấn chiếm đất có bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai không?

Căn cứ Điều 11 Luât Đất đai 2024 đã nêu rõ 11 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai, bao gồm:

(1) Lấn đất, chiếm đất, hủy hoại đất.

(2) Vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước về đất đai.

(3) Vi phạm chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

(4) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định của pháp luật về quản lý đất đai.

(5) Không cung cấp thông tin hoặc cung cấp thông tin đất đai không chính xác, không đáp ứng yêu cầu về thời hạn theo quy định của pháp luật.

(6) Không ngăn chặn, không xử lý hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.

(7) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất.

(8) Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.

(9) Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

(10) Cản trở, gây khó khăn đối với việc sử dụng đất, việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

(11) Phân biệt đối xử về giới trong quản lý, sử dụng đất đai.

Như vậy, theo quy định tại Điều 11 Luật Đất đai 2024, hành vi lấn chiếm đất là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai.

Theo khoản 9, khoản 31 Điều 3 Luật Đất đai 2024 có thể hiểu lấn chiếm đất bao gồm 02 hành vi lấn đất và chiếm đất:

Cụ thể, lấn đất là hành vi người sử dụng đất tự ý chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn cho phép.

Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép, hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được sự đồng ý của người đó.

Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi lấn chiếm đất (Hình từ Internet)

Mức xử phạt hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất ra sao?

Theo Điều 13 Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định về mức phạt hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất như sau:

Đồng thời, tại khoản 8 Điều 13 Nghị định 123/2024/NĐ-CP cũng bổ sung các biện pháp khắc phục hậu quả như sau:

(1) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm (bao gồm cả việc khôi phục lại ranh giới và mốc giới thửa đất), trừ trường hợp đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc thuộc trường hợp được tạm thời sử dụng đất cho đến khi Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 139 Luât Đất đai 2024 và trường hợp (2) dưới đây;

(2) Buộc người được giao đất, cho thuê đất phải làm thủ tục để được bàn giao đất trên thực địa theo quy định đối với trường hợp (5)

(3) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi lấn chiếm đất

Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015 nêu rõ đối với hành vi lấn chiếm đất đã bị xử phạt hành chính về hành vi lấn chiếm đất hoặc đã bị kết án vì tội lấn chiếm đất chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Đồng thời, nếu phạm tội một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

- Có tổ chức;

- Phạm tội 02 lần trở lên;

- Tái phạm nguy hiểm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Tóm lại, hành vi lấn chiếm đất có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với các hình phạt nghiêm khắc, bao gồm phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.

Đặc biệt, các trường hợp phạm tội có tổ chức, tái phạm nguy hiểm hoặc vi phạm nhiều lần sẽ chịu mức phạt nặng hơn, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp.